Skip links

“Premia handiak dituen pertsona bat ingurune komunitarioan egoteak automatikoki kontuan hartzea eragiten du”, Belén Martínez Fernández

Belén Martínez elkarrizketatu dugu,
Aula Escalenako zuzendaria
eta Plena Inclusión-eko hezitzailea hainbat gaitan.

Ondoren, Belenek elkarrizketa honetan
esaten dituen ideia garrantzitsuenak laburbilduko ditugu:

• Laguntza onak pertsonalizatuak dira
eta komunitatean ematen dira.
Pertsona bakoitzak nork eta nola ematen dion laguntza
erabakitzeko aukera izan behar du.

• Desgaitasuna duten pertsonek komunitatean egon behar dute.
Baita laguntza-premia handiena dutenak ere.
Espazio guztietan badaude, kontuan hartuko ditugu
eta hobeto ikusiko dugu zer behar duten.

• Profesionalek beren jarrerak aztertu behar dituzte.
Desgaitasuna duten pertsonen gaitasunean sinesten badute,
hobeto lagunduko diete.
Garrantzitsua da entzutea
eta taldean lan egitea.

• Elkarteek zenbait gauza aldatu behar dituzte,
desgaitasuna duten pertsonek komunitatean gehiago parte har dezaten.
Komunitatean laguntza eman behar dute.

• Administrazio publikoa ere urrats garrantzitsuak ematen ari da.
Duela gutxi, Espainiako Gobernuak iraupen luzeko zainketetarako
estrategia onartu zuen.
Estrategia hori desgaitasuna duten pertsonentzat
eta beste pertsona batzuentzat da.
Estrategia horrek komunitatean laguntzak emateaz
ere hitz egiten du.

• Giza eskubideak errespetatuko dituen
iraupen luzeko zainketa-eredu bat egon behar da,
pertsona guztiok beharko ditugulako zainketak
gure bizitzako uneren batean.

Belén Martínez Fernández, Aula Escalenako zuzendaria eta Plena inclusión-eko Prestatzaileen Sareko prestatzailea laguntza pertsonalean, pertsonarengan eta komunitatean oinarritutako ikuspegian, eta garapen komunitarioan.

Aula Escalenako zuzendariak, konbentzimendu osoz, argudiatzen du laguntza-premia gehien duten pertsonek espazio guztietan egon behar dutela. Bere esperientzia luzean egiaztatu ahal izan duenez, “beraien presentzia hutsak ingurune komunitarioan, automatikoki kontuan hartzea eragiten du, ikusi egiten direlako eta haien beharrizanak hautematen direlako”.

Gure elkarte-mugimenduan, adimen- edo garapen-desgaitasuna duen pertsona bakoitzari laguntza ona ematearen garrantzia azpimarratzen dugu. Nolakoak dira laguntza onak?

Plena inclusión-en “Apoyos 2030: un viaje para avanzar hacia apoyos personalizados y en comunidad” liburuan, bi kontzeptu erabiltzen genituen: pertsonalizazioa eta ikuspegi komunitarioa, eta biak eskutik doaz. Laguntza onek bizitzan gertatzen denaren gaineko kontrola eman behar diote pertsonari. Laguntza nork eta nola ematen dion erabakitzeko aukera izan behar du, baita familiek ere, batez ere laguntza-premia handiak dituzten pertsonen kasuan.

Erronka pertsona komunitatean ulertzea eta laguntza-sare sozialak sortzea da, loturak ezarri ahal izateko, beste rol mota batzuk garatu ahal izateko eta nahi duen neurrian laguntzeko. Laguntza onak kultura asistentzialistagoa duten inguruneetan, erakundeetan, bakarrik, ematen badira ez dira laguntza onak.

Eskubide-ereduak eta pertsonarengan oinarritutako ikuspegiak nola aldatzen dute laguntzako pertsonen rola? Zer gaitasun garatu behar dituzte profesionalek?

Pertsonengan sakon sinetsi behar da eta, batzuetan, ez da horrela. Beharrezkoa da profesionalok gure sinesmenak eta jarrerak berrikustea, gure babes-portaerak eta proiektatzen dugun irudia zehazten ari direlako, batez ere komunitatera ateratzen garenean. Gainera, aukerak kudeatzeko gaitasunak komunitatean landu behar ditugu, bai eta laguntzako sare sozialak eraiki eta kontserbatzekoak ere, eta hori ere sinesmenek markatuta dago. Pentsatzen badugu ez dutela pertsona batekin harremanik izan nahi eta zama bat direla, nekez sortuko dugu konexiorik.

Azkenik, gure erakundeetako langileei aurresuposatzen zaizkien bi gaitasun nabarmenduko nituzke, entzuteko eta taldean lan egiteko gaitasuna, eta ez da beti horrela izaten. Entzuteari dagokionez, kontziente izateko eta ez epaitzeko entrenatzen dira. Eta talde-lana ez da norberaren inguruan pertsona-talde bat izatea, helburu bat sortzea baizik, zentzuduna, zirraragarria, pertsonei konektatua eta modu eraginkorrean jardutera bultzatuko gaituena. Taldean ikasteko eta ekiteko oso zati garrantzitsua dago.

Adimen- edo garapen-desgaitasunaren erakundeetatik komunitatean bizitzearen aldeko apustua egiten dugu; nola ezartzen ditugu bide komunikatzaile horiek, inklusiboagoa izan dadin?

Pertsonak ingurune komunitarioetan egotea behar dugu, bestela zaila delako jendeak ezagutzea eta esperientziak izatea. Horrek zerbitzuen finantzaketaren eta egituraketaren inguruko erronkak dakartza. Gai horri buruz hausnartu behar dugu, batzuetan baliabide gehiagok ez dutelako laguntza hobea bermatzen.

Pertsonak espazio guztietan egotea planteatu behar dugu, ez bakarrik zerbitzuak jasotzen dituztenetan. Auzo, kultura, dantza… elkarteak aztertzen hasi behar da. Ikusi zelan lagundu hor jendea elkartu dadin, esperientziak eta ekarpen-begirada hori sortuz.

Erakundeek enkoadraketa aldatu behar dute. Oro har, zainketen sektorean gure kolektiboaz eta bere beharrez hitz egiten eta komunitateari laguntzak eskatzen ohituta gaude. Horrela, arazoan zentratuko gara, arazoa konpon diezaguten, eta gaitasuna izan beharko genuke zer komunitatetan mugitzen garen aztertzeko, zer behar duen ikusteko eta gure esperientziatik eta pertsonen talentu eta trebetasunetatik nola lagundu dezakegun jakiteko. Gure ekarpena batzuetan egitea da, eta beste batzuetan bertan egotea. Premia handiak dituen pertsona bat ingurune komunitarioan egoteak automatikoki kontuan hartzea eragiten du, ikusi egiten delako eta haren beharrizanak hautematen direlako. Asko geratzen da egiteko garapen komunitarioan eta ekarpen desberdinak egiteko aukerak identifikatzean, eta horiek ere narratiban txertatu behar dira.

Zein jardunbide on har ditzakegu erreferentzia gisa?

Asko daude, Aula Escalenan Plena Inclusión buru duen “Mi Casa” izeneko proiektuan gaude. Aitzindariena da une honetan, batez ere ikuspegi komunitariotik laguntza behar gehien dituzten pertsonen alde egiten duelako. Gainera, inspirazio iturri izan daitezkeen eta adinekoekin, etxegabetasunarekin eta abarrekin lan egiten duten beste erakunde batzuen prototipoak garatzen ari dira.

Eskubide- eta komunitate-ikuspegi horrek zer erronka dakarzkie gure erakundeei, herri-administrazioei eta gizarteari?

Gure elkarte-mugimenduak bere rola berrikusi behar du. Erakundeak garrantzitsuak dira laguntzak garrantzitsuak direlako, ez berez. Garrantzitsua da laguntza-egitura horiek egotea, baina haien zeregina aldatu behar da, pertsonak ingurune komunitarioekin elkartu ditzaten eta ingurunean laguntza onak sor ditzaten, komunitatearekin lankidetzan.

Administrazioak ere urratsak ematen ari dira, eta horren erakusgarri da duela gutxi onartu den eta haren elaborazioan Hirugarren Sektoreak ere parte hartu duen “Komunitatean zaintzeko eredu berrirantz: desinstituzionalizazio-prozesua” estatu mailako estrategia. Bertan, pertsonen kontrola errazten duten zerbitzu eta finantzaketa-sistema indibidualen finantzaketa malgutzearekin erlazionatutako ildo nagusiak ezartzen dira estatu-mailan. Era berean, ikuspegi komunitario horrekin laguntza-eredu berriak definitzen ditu. Gero, praktikara jaitsi behar da, eskumenak Autonomia Erkidegoenak baitira, eta dena nola osatu ikusi behar da.

Estrategia horrek desgaitasunak dituzten pertsonei ez ezik, zainketa-ereduari berari eta izan nahi dugun gizarteari, zainketak emateko moduari eta nahi dugun jasotzeko erari eragiten dien erronka planteatzen du. Hau ez da desgaitasuna duten pertsonen zainketaren inguruko kontua, erantzukidetasunaren ingurukoa baizik. Gizarteak ulertu behar du giza eskubideak errespetatuko dituen iraupen luzeko zainketa-eredua behar duela, denok beharko ditugulako zainketak uneren batean.

Artículos relacionados

En un esfuerzo por fortalecer el modelo comunitario y fomentar la inclusión de las personas con discapacidad intelectual o del desarrollo, damos inicio a un nuevo pilotaje centrado en la figura del Conector comunitario. Este proyecto busca generar aprendizajes compartidos que sienten las bases para su asimilación y posible implementación.

Zenbait erakundek lankidetza hitzarmena sinatu dute Eusko Jaurlaritzako Gobernantza, Administrazio Digital eta Autogobernu Sailarekin administrazio horretan sartuko diren adimen-desgaitasuna duten pertsonen laneratzea errazteko.

Logelan Logale proiektuaren esparruan, joan den asteazkenean, Euskadiko Orkestrak bultzatutako ekimen horretan parte hartzen duten 25 irakasle baino gehiagori zuzendutako irisgarritasun kognitiboari buruzko sentsibilizazio saio bat egin genuen.

Harpidetu zaitez
gure Newsletterrera

Skip to content